مطالب ارائه شده برگرفته از کتاب "راهنمای آسان تحلیل آماری با SPSS" تالیف آقای"رامین کریمی" است. کپی فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.
شاخص های گرایش به مرکـز
یکی دیگر از شیوه های تلخیص (خلاصه کردن) داده ها، استفاده از شاخص های گرایش به مرکز است. منظور از شاخص گرایش به مرکز، هرعدد یا معیارِ عددی است که معرّف مرکز مجموع های از داده ها باشد. زمانی که داده ها کمّی باشد و یا زمانی که قصد مقایسه توزیع یک متغیر را در دو جمعیّت داشته باشیم، شاخص های گرایش به مرکز در کنار شاخص های پراکندگی بسیار مفید خواهند بود. در مثال کتاب، اگر بخواهیم بهره هوشی تمامی پاسخگویان را در یک عدد خلاصه کنیم می توانیم از میانگین بهره بگیریم. همچنین چنانچه بخواهیم بدانیم که کدام قومیت در نمونه ما بیشترین فراوانی و تعداد را دارد میتوانیم از شاخص مد (نما) استفاده کنیم. در کل میتوان گفت که شاخص های گرایش به مرکز معرّف تمرکز داده ها در توزیع متغیر هستند. میانگین، میانه و نما (مد) از شاخصهای مهم گرایش به مرکز هستند.
مد
رایج ترین پاسخ یا طبقه ای که بیشترین پاسخ ها را به خود اختصاص داده است مد (نما) خوانده می شود. این شاخص را می توان برای تمامی متغیرهای اسمی، ترتیبی، فاصله ای و نسبی محاسبه کرد. به عنوان مثال اگر از بین 20 دانشجوی یک کلاس، 4 نفر دارای قومیت فارس، 6 نفر قومیت کرد و 10 نفر دارای قومیت ترک باشند؛ در این صورت قومیت ترک طبقه نما (مد) به حساب می آید، یا در بین اعداد 9، 8، 8، 7 و 5، عدد 8 نما به حساب می آید چرا که بیشتر از سایر اعداد تکرار شده است.
مثال
قصد داریم میانگین، میانه و مد متغیر بعد خانوار (تعداد اعضای خانواده) را در بین نمونه 100 نفری از شرکت کنندگان به دست بیاوریم.
نحوه اجـ ـرا:
مانند مثال فراوانی مسیر زیر را دنبال می کنیم:
Analyze--->Descriptive Statistics--->Frequencies
نتـ ـایج:
خروجی به دست آمده توسط برنامه SPSSدر ادامه آمده است. مقادیر میانگین، میانه و مد در جدول متمایز شده است. میانگین تعداد اعضای خانواده در بین 100 نمونه برابر با 5.8 نفر است. میانه برابر با 5 است و مد طبقه یا عدد 4 است که نشان می دهد خانواده هایی که دارای 4 عضو هستند بیشترین تعداد را در نمونه ما دارند. برای تعیین تعداد و درصد فراوانی طبقات می توانیم از جدول فراوانی (مثال قبل) بهره بگیریم.
|
Statistics |
|
تعداد اعضا |
|
N |
Valid |
100 |
|
Missing |
0 |
|
Mode(مد یا نما) |
4 |
دانلود فایل PDF متن بالا
مطالب ارائه شده برگرفته از کتاب "راهنمای آسان تحلیل آماری با SPSS" تالیف آقای"رامین کریمی" است. کپی فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.